Micro-credential Vakdidactiek PAV (Project Algemene Vakken)

Een kwart van de Vlaamse leerlingen stroomt door naar de arbeidsmarktgerichte finaliteit (het vroegere bso). In grote steden kan dit aantal oplopen tot meer dan een derde. Leerlingen in de arbeidsmarktgerichte finaliteit hebben een specifiek profiel. Ze hebben gekozen voor een concrete beroepsopleiding en willen snel aan de slag op de arbeidsmarkt. Tegelijk stromen heel wat leerlingen ook om andere, niet altijd positieve redenen door naar de arbeidsmarktgerichte finaliteit. Ze komen er terecht via de ‘waterval’ van het onderwijs of omdat ze bijvoorbeeld over onvoldoende kennis van het Nederlands beschikken om cognitief veeleisende studierichtingen met succes af te ronden. Een hoger dan gemiddeld percentage komt ook uit een gezin met een lage sociaaleconomische achtergrond.
Voor leerlingen in de arbeidsmarktgerichte finaliteit is algemene vorming even belangrijk als voor alle andere leerlingen. Precies vanwege hun specifieke profiel heeft de onderwijsoverheid al in de jagen negentig scholen aangemoedigd om deze vorming niet gefragmenteerd te organiseren, via afzonderlijke vakken, maar via een samenhangend geheel, in de vorm van Project Algemene Vakken of PAV. Een belangrijk didactisch principe van PAV is dat de leerinhouden de werkelijkheid zoveel mogelijk benaderen. Er wordt daarom vertrokken vanuit de concrete (leef)wereld van de leerlingen, waarin diverse sleutelcompetenties tegelijk en vanuit een functionele invalshoek aan de orde zijn. Er wordt zoveel mogelijk thematisch en geïntegreerd gewerkt. Een lessenreeks over duurzaamheid, bijvoorbeeld, behandelt leerinhouden over milieu (bv. het effect van globalisering op de kledingindustrie), maar omvat ook taalcompetenties (bv. een folder begrijpen over het lokale afvalbeleid), wiskundige competenties (bv. berekenen welke oppervlakte een overstromingsgebied moet hebben) en ethisch bewustzijn (bv. discussiëren over de wenselijkheid van een open markt voor kleding die gemaakt wordt in sweat shops in Bangladhesh). Ten slotte is het belangrijk om te weten hoe een veilige en tegelijk krachtige leeromgeving kan worden gecreëerd. De algemene bedoeling is dat jongeren competenties ontwikkelen die hen ‘maatschappelijk weerbaar’ maken.

Programma

De lessen Vakdidactiek PAV-MAVO bestaan uit een mix van seminaries, werkcolleges, opdrachten en oefenlessen. Daarbij wordt zowel individueel, als in duo of in groep gewerkt. Om de leerinhouden van Vakdidactiek PAV-MAVO te verwerven wordt de theorie telkens gekoppeld aan praktijkoefeningen (c.q. oefenlessen), gerichte observaties en reflectie. Hierbij wordt maximaal inductief gewerkt. Daarom is aanwezigheid in elke les verplicht. Vanwege het participatieve en interactieve karakter van de lessen worden er geen opnamen gemaakt.

Doelstellingen

In deze micro-credential staan de volgende leerdoelen centraal.

1. De deelnemer kan fundamentele begrippen uit de didactiek PAV-MAVO beschrijven en erover reflecteren.
2. De deelnemer kan naar de voorkennis van leerlingen peilen en het lesproces afstemmen op hun beginsituatie.
3. De deelnemer kan haalbare, samenhangende en relevante doelen vooropstellen (gebaseerd op de officiële doelen) en deze vertalen naar concreet leerlingengedrag.
4. De deelnemer kan een logisch opgebouwde en duidelijk gestructureerde les ontwerpen.
5. De deelnemer kan een waaier aan werkvormen en groeperingsvormen inzetten met het oog op het bereiken van de lesdoelen en met het oog op o.a. differentiatie, motivatie, evaluatie.
6. De deelnemer kan leerboeken, leermaterialen, ICT en media doelgericht gebruiken.
7. De deelnemer kan feedback en evaluatie (formatieve en summatieve) inbouwen om te weten of de doelen bereikt zijn.
8. De deelnemer kan specifieke taalcompetenties inzetten om de les vlot te laten verlopen (instructies geven, gesprekken voeren enz.).
9. De deelnemer kan de taalcompetenties van leerlingen stimuleren.
10. De deelnemer kan op alle momenten in het lesverloop tonen de leerinhouden te beheersen.
11. De deelnemer kan het doel en de inhoud van een jaarplan omschrijven en er een aanzet voor uittekenen.
12. De deelnemer kan professionaliseringsinitiatieven benoemen (bv. via vakgroepwerking, kennisdeling, netwerking, nascholingscentra, vakdidactische tijdschriften, leergemeenschappen ...).
13. De deelnemer kan constructief samenwerken en in dialoog gaan, zowel met medestudenten als met relevante professionals.
14. De deelnemer kan de eigen persoonlijke sterktes en zwaktes qua onderwijsvaardigheden benoemen op basis van reflectie en feedback.
15. De deelnemer kan krachtige leeromgevingen creëren die specifiek inzetten op het leren van leerlingen in de arbeidsmarktgerichte finaliteit.
16. De deelnemer kan diversiteitscompetenties inzetten om het leren van de leerlingen uit de arbeidsmarktgerichte finaliteit optimaal te stimuleren.

Doelgroep

Deze micro-credential is er voor leerkrachten die het vak PAV (of een variant daarvan) geven in de derde graad secundair onderwijs (arbeidsmarktgerichte finaliteit) of dit in de toekomst zullen doen. De micro-credential wordt op masterniveau gegeven en getoetst, maar ook professionele bachelors met een pedagogisch bekwaamheidsbewijs kunnen instromen.

Je beschikt over een bewijs van pedagogische bekwaamheid voor het secundair onderwijs.

Begeleiding

Prof. dr. Jan T'Sas, Eva Verlinden, Gytha Burman en Maarten De Beucker.

Praktisch

Studiepunten: 6 (36 contacturen)
Onderwijstaal: Nederlands
Locatie: Stadscampus, Rodestraat 16, 2000 Antwerpen - Gebouw R

De lessen Vakdidactiek PAV-MAVO (12 colleges) worden georganiseerd van eind november tot eind april. Deelnemers sluiten aan bij de groep reguliere studenten en volgen de colleges ofwel op maandagvoormiddag (9-12 uur) ofwel op maandagavond (18-21 uur). Zie voorbeeldrooster op Universiteit Antwerpen - ASoE.

Contactmomenten:

• Oefeningensessies
• Seminarie/werkcollege
• Gastcolleges

Eigen werk:

• Oefeningen
• Portfolio

Evaluatie

Gebruikte evaluatievormen:

• Permanente evaluatie
  • Opdrachten
  • Procesevaluatie
  • Medewerking tijdens de contactmomenten
• Zelfgestuurde evaluatie
  • Peer-assessment
• Andere evaluatievormen
  • Portfolio

Evaluatiecriteria:

De evaluatie gebeurt op verscheidene manieren (formatief en summatief). Een student kan niet slagen als bepaalde fundamentele competenties (kennis, vaardigheden, attitudes) niet of duidelijk in onvoldoende mate verworven zijn. Evaluatie gebeurt ook via opdrachten. Wie een bepaalde opdracht niet uitvoert, onvolledig afwerkt of een werkstuk indient dat niet aan de formele criteria beantwoordt, kan niet slagen.

Slagen voor het examen levert het getuigschrift ‘vakdidactiek PAV’. Dit is geen vereist bekwaamheidsbewijs.

Bij inschrijving voor deze micro-credential wordt het rijksregisternummer van de deelnemer gevraagd voor officiële registratie in het studentenadministratiesysteem van de Universiteit Antwerpen. Zorg dat je dit nummer bij de hand hebt.