Nieuwe inzichten in cognitieve en culturele ontwikkeling van de mens

Vroeg je je al af waarom we zo vatbaar zijn voor fake news en hoe dat vermogen tot fantasie tot stand kon komen? In deze nascholing leer je hoe specifiek menselijk gedrag ontstond en evolueerde, wat ons tot een ‘culturele en artistieke aap’ heeft gemaakt, en hoe het komt dat onze verbeelding zo sterk is geworden dat we er helemaal in kunnen opgaan. Om dit ten gronde te begrijpen ga je mee naar de prehistorie, naar het begin van het fascinerende verhaal van de menselijke evolutie. Je begrijpt op basis van inzichten uit uiteenlopende disciplines hoe deze evolutie stapsgewijs de huidige mens voortbracht, en hoe je deze nieuwe inzichten aan je leerlingen kan overbrengen.

Programma

In deze nascholing ontdekken we hoe vroege mensachtigen zich in hun cultureel gedrag gingen onderscheiden van andere primaten, hoe een dialoog ontstond tussen natuurlijke evolutie en culturele ontwikkeling, en hoe die interactie uiteindelijk een artistieke soort voortbracht. Door inzichten uit de archeologie, de antropologie, de neurologie, de genetica, de ethologie, de sociobiologie, de evolutiepsychologie, de glottogonie en andere disciplines te verbinden krijgen we samen een scherp beeld van deze fascinerende (voor)geschiedenis.

Deze nascholing is een inhoudelijke lezing met veel beeldmateriaal. Dialoog en interactie staan daarbij evenwel centraal om samen tot een rijk begrip en inzicht te komen. Deelnemers met diverse achtergrond zijn voor deze vorming een rijkdom.

Doelstellingen

Na het volgen van deze nascholing:

• kan je uitleggen wanneer en hoe specifieke menselijke eigenschappen en gedragingen ontstonden en waarom ze bleven bestaan, zoals materiële cultuur, complex sociaal gedrag, empathie, zelfbesef, ritueel gedrag, zin voor schoonheid, symboliek, creativiteit, innovatie, muziek, religie, kunst, en wetenschap;
• heb je tools verworven om te begrijpen hoe mensen vandaag handelen en om te duiden hoe dat gedrag (pre)historisch tot stand kwam;
• leg je het verband tussen de fylogenie van de Homo sapiens en de ontogenese van jonge mensen.

Doelgroep

Leerkrachten geschiedenis, humane wetenschappen, filosofie, biologie, kunstvakken, competenties inzake wetenschappen, burgerschap en historisch bewustzijn. Het kan ook interessant zijn voor leerkrachten levensbeschouwing en voor taalleerkrachten met interesse in het ontstaan van beeldrijke taal in de prehistorie. Deelnemers met diverse achtergrond zijn voor deze vorming een rijkdom.

Begeleiding

Professor Marc De Bie is kunsthistoricus en doctor in de archeologie, gespecialiseerd in de steentijden. Hij doceert momenteel archeologie en kunst van de prehistorie aan VUB, UGent en KULeuven en verdiept zich in de oorsprong en ontplooiing van cultureel en artistiek gedrag, en de wisselwerking met cognitieve ontwikkelingen bij de mens.

Praktisch