Een filosofisch gesprek is meer dan het uitwisselen van meningen. Het is in zekere zin zelfs het tegenovergestelde. Leerlingen leren hun opvattingen en de argumenten die ze daarvoor hebben kritisch bevragen en leren ondertussen ook goed luisteren naar zichzelf en naar elkaar.
In deze workshop voeren we een filosofisch gesprek zoals je dat met je leerlingen (zowel basis- als secundair onderwijs) kan doen. Nadien bestuderen we wat de begeleider heeft gedaan, en krijg je zelf ook de gelegenheid om feedback te krijgen op je eigen begeleidingsgedrag. De workshop is gebaseerd op het boek van Kristof Van Rossem: Het Filosofisch Gesprek, de Basis (2020).
Kristof Van Rossem werkt als zelfstandig filosoof en is gespecialiseerd in het socratisch gesprek en de kunst van het vragen stellen. Hij is ook lerarenopleider filosofie aan de Educatieve Master Maatschappijwetenschappen en Filosofie van de KULeuven en docent bedrijfsethiek aan Odisee Hogeschool (www.socratischgesprek.be).
Doelgroep:Leerkrachten basis- en secundair onderwijs.
Is een zebra zonder strepen nog een zebra? Zijn tien dode kippen erger dan één dode olifant? Mogen apen proeven doen op mensen? Kinderen stellen honderden vragen. Ze gaan hierbij geen moeilijke of gevoelige thema’s uit de weg: vragen over klimaatopwarming, coronavirussen, ruimtereizen of robotten duiken sowieso op in de klas. FiloZoo is een methodiek om deze grote filosofische vragen van kinderen en jongeren samen te onderzoeken.
In deze workshop leer je op basis van concreet klasmateriaal filosofische gesprekken tussen kinderen over natuur, technologie en veel andere grote vragen te begeleiden. Je krijgt concrete tips en lesideeën bruikbaar voor kinderen in het basisonderwijs en de 1ste graad van het secundair onderwijs. Je ontdekt hoe al filosoferend het systeemdenken van leerlingen en het denken over waarden en duurzaamheid kan worden aangezwengeld. (www.filozoo.be)
Jelle De Schrijver is docent Vakdidactiek Filosofie en Geschiedenis aan de Universiteit Antwerpen en coördinator van onderzoekskern ExploRatio aan Odisee. Jelle is co-voorzitter van VEFO. Hij zoomt in zijn onderzoek in op de rol van filosofische dialoog bij het opwekken van kritisch denken over duurzaamheid, burgerschap, erfgoed en wetenschap.
Doelgroep:Leerkrachten basisonderwijs en 1ste graad secundair onderwijs.
Kan je over alles praten in de klas? Hoe reageer je als leerkracht op controversiële uitspraken die botsen met je eigen normen- en waardenpatroon? Hoe voer je een filosofisch gesprek over gevoelige samenlevingsthema's?
Tegenstrijdige perspectieven laten toe het eigen denken en dat van de ander op een respectvolle manier te onderzoeken. Tijdens deze workshop leer je via dialoogtechnieken uit de Socratische methode gevoelige thema's kritisch te onderzoeken in een klas. Je ervaart hoe een filosofische grondhouding open communicatie mogelijk maakt. De workshop is interactief. Deelnemers krijgen concrete handvaten en oefeningen aangereikt om met de jongeren over uitdagende samenlevingsthema's in gesprek te gaan.
Eef Cornelissen is zelfstandig filosoof en onderzoeker ‘filosoferen met kinderen en jongeren’ bij onderzoekskern ExploRatio binnen Odisee hogeschool.
Doelgroep:Leerkrachten secundair onderwijs.
Hoe kan je op een uitdagende en prikkelende manier filosofische inhouden overbrengen in het secundair onderwijs? Hoe kan je de abstracte wereld van filosofie concreet en tastbaar maken voor jongeren? In deze workshop ontdek je verschillende filosofische en activerende werkvormen om aan de slag te gaan met de domeinen uit het filosofieonderwijs van de 2de graad secundair onderwijs (wijsgerige antropologie, ethiek, zijnsleer, kenleer en wetenschapsfilosofie). Het gebruik van casussen, dilemma’s, gedachtenexperimenten of argumentatieoefeningen komen aan bod. Je krijgt tips om deze leeractiviteiten succesvol toe te passen in de klas en je oefent ze samen in.
Broos Delanote is filosoof en historicus, leraar filosofie, praktijkassistent wijsbegeerte aan de Universiteit Antwerpen en onderzoeker aan Odisee hogeschool.