Inspiratiedag 'Scholen voor iedereen: inspireren, leren en transformeren' - Ronde 2 - keuzesessies (13:00 - 14:30)

Hoe kan je als leerkracht bijdragen aan een inclusieve mindset in je klas? Tijdens deze sessie ontdek je hoe je leerlingen kan stimuleren om met een open blik naar diversiteit te kijken. Je krijgt concrete handvaten en inspirerende voorbeelden om inclusie vanzelfsprekend te maken in je dagelijkse lespraktijk.

Gioia Petrarca is orthopedagoge, leerkracht en begeleider met een passie voor diversiteit en inclusie. Vanuit haar ervaring in het onderwijs en als inclusieve onderneemster geeft ze inspirerende sessies over hoe je leerlingen kan ondersteunen om met een open blik naar de wereld kan kijken. Kathleen Bodvin is senior onderzoeker bij het onderzoekscentrum Toekomstgedreven Onderwijs van de Karel de Grote Hogeschool. Haar onderzoek focust op specifieke ondersteuningsnoden van leerlingen, inclusief onderwijs, welzijn en interprofessionele samenwerking binnen onderwijs.

Multifunctioneel Centrum Merlijn werkt samen met 5 Merksemse kleuterscholen. Na een lange voorbereiding beslisten ze om 10 kleuters die naar het reguliere onderwijs gaan, maar een grote ondersteuningsnood hebben, deeltijds op te vangen in een leefgroep in Merlijn en daarnaast deeltijds naar school te laten gaan. Het zijn kinderen met (het vermoeden van) ASS, gecombineerd met een ontwikkelingsachterstand. Op die manier ontstaat er een kruisbestuiving, leren ze van elkaar, wisselen ze tips en inhoud uit en werken ze aan handelingsbekwaamheid van de kleuterleerkrachten. Dit willen ze de komende jaren telkens gedurende twee jaar in een ander district van de stad Antwerpen uitbouwen. Haal inspiratie uit hun verhaal om zelf in samenwerking inclusie-uitdagingen aan te gaan.

Steven Wouters is directeur bij MFC Merlijn. Nienke Deblonde werkt als psycholoog in Merlijn, in de leefgroepen met doelgroep ASS. Zij is de pionier die dit project mee uitdacht, op poten zette, omkaderde en iedere betrokkene coachte. Zij volgt de kinderen van de Merksemse scholen mee op.

Ouderlijke betrokkenheid bij de ondersteuning en het realiseren van redelijke aanpassingen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften is geen vanzelfsprekendheid. Uit onderzoek blijkt dat ouders zich gebonden voelen aan de beslissingsmacht van de school en dat zij regelmatig een ander perspectief hebben op wat redelijke aanpassingen inhouden en op de specifieke noden van hun kind in het algemeen. Uit het onderzoek blijkt ook wat wél helpt. Tijdens deze sessie neemt Laura Fluyt je dan ook mee in haar bevindingen over ouderlijke betrokkenheid bij redelijke aanpassingen en gaat ze in gesprek met een ouder van een leerling met specifieke onderwijsbehoeften.

Laura Fluyt is onderzoeker aan de onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek van KU Leuven. Zij promoveerde op het thema redelijke aanpassingen.  Daarvoor werkte ze meer dan 10 jaar in het gewoon en buitengewoon onderwijs en als leerondersteuner. Charlotte Arnou is ouder van een leerling met specifieke onderwijsbehoeften.

Met de invoering van het Leersteundecreet vormen brede basiszorg, leersteun en individueel aangepaste curricula de drie pijlers op het continuüm waarmee het schoolteam met alle partners aan zet is om SAMEN een inclusieve leeromgeving en flexibele ondersteuning kwaliteitsvol te realiseren voor elke leerling in de klas. Deze evolutie brengt scholen nieuwe uitdagingen en maakt dat intens samenwerken vandaag geen luxe maar een noodzaak wordt. Interprofessioneel samenwerken, samen leren, ontwikkelen en innoveren zorgt voor veerkracht, verbinding en versterkt je in het samen doelgericht en kwaliteitsvol aan de slag gaan met die complexe uitdagingen op school en in de klas. Maar wat maakt interprofessioneel samenwerken nu net succesvol? En waar liggen de (buiten)kansen? We nodigen jullie uit om samen met ons te kijken, luisteren, delen en voelen.

Izabel Janssens is verbonden aan hogeschool UCLL als docent Banaba Buitengewoon Onderwijs en als onderzoeker binnen het expertisecentrum Inclusive Society, kernlijn Inclusief Onderwijs, waar zij praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek doet en trajecten begeleidt rond inclusief onderwijs, werken in ondersteuningsteams en interprofessioneel samenwerken en opleiden.

Hoe kan je de overgang van het lager naar het secundair onderwijs voor leerlingen met een IAC voorbereiden en organiseren? Wat betekent dit voor jouw lessen, stages en begeleiding? En hoe kan je hen ondersteunen bij het toewerken naar een zo realistisch mogelijk toekomstperspectief binnen het werkveld na het secundair onderwijs? Niet alleen krijg je het wettelijk kader en de meest actuele informatie mee, je wordt ook meegenomen in de praktijk van het werken met leerlingen met een IAC type 2 in zowel het lager als het secundair onderwijs. Je krijgt een inkijk in de uitdagingen én de vele kansen die er liggen bij stages en de voorbereiding op het werkveld. Verwacht je aan een inspirerende sessie vol inzichten, herkenning en praktische handvaten voor jou als leerkracht, leerondersteuner of professional die wil bijdragen aan inclusieve onderwijstrajecten op maat van elke leerling.

Debby Achtergaele en Sylvie Maegerman zijn leerondersteuners en doelgroepcoaches binnen Vrije Leersteuncentra Oost-Vlaanderen en bieden leersteun aan leerlingen met een IAC type 2 binnen het lager en secundair onderwijs.

Maak kennis met LEANS: een lespakket rond neurodiversiteit voor het basisonderwijs dat via verhalen, filmpjes en activiteiten leerlingen en leerkrachten de mogelijkheid biedt om (tegengestelde) noden, eerlijkheid (rechtvaardigheid), misverstanden in communicatie en nog veel meer bespreekbaar te maken in de klas. Ga mee doorheen het lespakket en het concept neurodiversiteit en krijg de kans om in carrouselvorm een aantal materialen te exploreren.

Eleonora Tilkin-Franssens is praktijkonderzoeker en praktijklector aan de UCLL. Vanuit haar eigen neurodivergentie en ervaring als onderwijsprofessional in het basisonderwijs (leerkracht, zorgcoördinator en leerondersteuner) ligt het thema neurodiversiteit en hoe dit inclusieve klaspraktijken faciliteert haar nauw aan het hart.

In 2013 richtte BuSO KIDS opleidingsvorm 4 op vanuit de nood om een sterker en breder aanbod te creëren voor jongeren met autisme. Ze kozen heel bewust voor een geïntegreerd project, omdat jongeren met autisme recht hebben op volwaardig en kwaliteitsvol onderwijs, binnen een context die zowel structuur als verbondenheid biedt. Dat gebeurde met een duidelijke visie: onderwijs op maat mogelijk maken, in nauwe samenwerking met het gewoon onderwijs. Daarvoor vonden ze in Kindsheid Jesu een geëngageerde en visionaire partner. Vandaag zie je hoe de samenwerking is uitgegroeid tot een dagelijkse, intensieve en gedeelde werking. Leerlingen, leerkrachten en ondersteuners ontmoeten elkaar in de klaslokalen, op de speelplaats, in het restaurant én in hun leertraject. In deze sessie krijg je de kans om dit traject van dichtbij te ontdekken. Zo kan jij inspiratie opdoen en handvaten meenemen om zelf mee te bouwen aan inclusiever en kwaliteitsvol onderwijs.

Pieter Vaes stond mee aan de opstart van de OV4-werking en geeft er nog steeds vol trots les en neemt daarnaast de (zorg)coördinatie van het gewoon en buitengewoon onderwijs op. Isabelle Barthels is sinds 2005 werkzaam op BuSO KIDS, waarvan de laatste 7 jaar als coördinator OV4. In de dagelijkse werking ligt haar focus op kwaliteitsontwikkeling, (pedagogisch) beleid, veranderprocessen en personeelsbeleid. Liesbet Claeys is onderzoeker verbonden aan de onderzoeksgroep Didactica van de Antwerp School of Education (Universiteit Antwerpen) en de onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek (KU Leuven). Vanuit haar achtergrond als leerkracht lager onderwijs en onderwijspedagoog wil ze via onderzoek bijdragen aan het zetten van stappen richting een inclusief onderwijssysteem.

Het opstarten van een inclusieschool is een grote uitdaging. Je moet ervoor zorgen dat het team achter de nieuwe visie staat, deze mee opbouwt. Deze transitie vraagt veel betrokkenheid van alle partijen: professionalisering, flexibiliteit, inzet, doorzettingsvermogen … Hoe geef je inclusie vorm? Welk(e) type(s) neem je mee op? Hoe organiseer je de inclusieschool? Waar start je mee? Waar bots je tegenaan? Welke successen boek je? Deze sessie neemt je mee in het transitietraject van de inclusieve basisschool De Trampoline en De Sprong (T7) en focust op de leerlingenbegeleiding, de infrastructuur, het personeelsbeleid, de organisatie, het financieel plaatje en de wetgeving. Word geïnspireerd naar een meer inclusieve leerlingenbegeleiding binnen een grootstedelijke context.

Erik Laenen is directeur van de STEM inclusieve basisschool De Trampoline en De Sprong.

In deze workshop stappen we binnen bij Visitatie Mariakerke en hun vernieuwde B-stroom met het project SAVA+. Deze aanpak ontstond uit de nood aan een meer verbindende en motiverende manier van lesgeven. Klasmanagement was namelijk moeilijk geworden in de erg heterogene groepen van de B-stroom met een grote instroom vanuit het buitengewoon onderwijs. Leerlingen krijgen er nu les van een kernteam van vier leerkrachten die samen de verantwoordelijkheid dragen. Vanuit het onderzoek effectief klasmanagement (UAntwerpen en KdG) ontdek je welke elementen in deze casus inspelen op een beter klasmanagement en een inclusievere leeromgeving. Laat je inspireren door deze pedagogisch-didactische werking met effect!

Inge De Cock is directeur van Visitatie, een secundaire school in Mariakerke (bij Gent). Ze heeft een groot hart voor leerlingen uit de B-stroom en de arbeidsmarktgerichte finaliteit. An Leroy is pedagoog en lector in de Educatieve Bachelor Secundair Onderwijs. Ze werkte als zorgleerkracht in een lagere school en is onderzoeker KdG Research. Ze geeft vormingen, begeleidt studenten tijdens de stages en geeft lessen klasmanagement en gesprekstechnieken.

Het is het argument dat het denken over Scholen Voor Iedereen en inclusief onderwijs vaak belemmert. Een inclusieve leeromgeving biedt nochtans meer mogelijkheden om met gedrag om te gaan. In deze sessie gaan we aan de slag met een situatie waar gedrag van een leerling het klasgebeuren onder hoogspanning zet. Benieuwd of een we een uitweg vinden?

Beno Schraepen is lector en onderzoeker aan de AP Hogeschool. De voorbije 20 jaar volgt hij via diverse onderzoeken en (inter)nationale projecten de evoluties rond inclusie in het onderwijs en andere levensdomeinen. Hij geeft vorming en coacht, begeleidt diverse onderwijsprofessionals en scholen in hun zoektocht naar meer inclusie in de klas.