Dag van de diversiteit in het s.o. - De school, een wereld van verschil(len) - Ronde 2 (13:15 - 14:30)

Hoe benut je als leraar de meertaligheid van je leerlingen op een actieve en functionele manier in je lessen? Op die vraag probeerde Onderwijscentrum Gent de afgelopen twee jaar een antwoord te vinden. Via een lerend netwerk met Gentse scholen en leraren werden een aantal tools uitgewerkt, die we in deze sessie graag aan je voorstellen. Zo denken we samen na over hoe meertaligheid een positieve plek kan krijgen in je lespraktijk.

Steven Delarue, werkzaam bij Onderwijscentrum Gent rond meertaligheid, anderstalige nieuwkomers (OKAN) en diversiteit, voordien lesgever en onderzoeker aan de afdeling Nederlandse Taalkunde van UGent.

“Alle Koerden zijn terroristen!”
“Ik geef geen hand aan een vrouwelijke leerkracht.”
“Mijn zoon blijft thuis als er op school een imam komt spreken.”

Het wij/zij-denken beschadigt. Het vreet aan de sociale stabiliteit van onze samenleving, onze steden en buurten. Maar ook in onze scholen steekt polarisatie meer en meer de kop op. Meningen worden steeds extremer en de ‘ander’ is niet langer een gesprekspartner maar een tegenstander, een vijand. Wat kan je hieraan als school doen? Hoe leer je schadelijke polarisatie herkennen? Welke ‘game changers’ kan je als antwoord inzetten? Met heel wat voorbeelden krijg je inzicht in de depolariseringsstrategie van Bart Brandsma die Karin Heremans zelf met succes op haar school toepast. Stefanie Van Brussel illustreert haar aanpak in de les geschiedenis om verbindend en depolariserend te werken en gaat hierbij de actualiteit, hoe gevoelig ook, niet uit de weg. Thema's als genocide, het conflict Israël-Palestina en kolonisatie komen hier aan bod.

Karin Heremans, directeur van het GO! Koninklijk Atheneum Antwerpen, polarisatiestrateeg, GO!-coördinator voor het beleid rond radicalisering en polarisering en werkgroepleider onderwijs voor de RAN, het Radicalisation Awareness network van de Europese Commissie.

Stefanie Van Brussel, leerkracht geschiedenis van het GO! Koninklijk Atheneum Antwerpen.

Het persoonlijke verhaal van Rihab begint bij haar broers, die naar het buitengewoon onderwijs werden doorverwezen en hoe haar gezin hierop reageerde. Het gebrek aan netwerk en correcte informatie beperkte de mogelijkheid om de best mogelijke beslissing te nemen. Rihab en haar familie werden hier voor het eerst geconfronteerd met een onrechtvaardigheid in het onderwijssysteem. Voor haar was dat de grootste drijfveer om met PEP te starten, een non-profit organisatie die de onderwijspositie van jongeren uit kansengroepen wil versterken.

Rihab Hajjaji, oprichtster en bezielster van PEP vzw (2017), de Antwerpse organisatie die kansarme jongeren via rolmodellen en coaching naar de juiste plaats in het onderwijs wil leiden.

Anderstalige nieuwkomers in het secundair onderwijs stromen in Vlaanderen zo snel mogelijk door naar het regulier onderwijs. Wat doe je als ze in jouw secundaire school starten en niet meteen mee (lijken te) zijn met de rest van hun nieuwe klas? Welke mogelijkheden biedt het wetgevend kader om deze leerlingen meer slaagkansen te bieden via flexibele trajecten? Welke uitdagingen en valkuilen kom je hierbij tegen? In deze sessie maak je kennis met de regelgeving en enkele praktijkvoorbeelden om in jouw school de nodige aanpassingen door te voeren.

Steffi Geerts en Elke Geerinck, ervaren vervolgschoolcoaches bij het Sint-Guido Instituut in Anderlecht, met zowel OKAN-leerlingen als ex-OKAN-leerlingen onder hun hoede.

Hanne Bongaerts, tot 2020 vervolgschoolcoach en talenbeleidscoördinator bij het Sint-Guido Instituut in Anderlecht.

Het schoolprogramma Athena-syntax omvat workshops die leerlingen een veilige omgeving bieden om door middel van kunst op een open en creatieve manier te leren communiceren over de eigen en elkaars identiteit. Het programma blijkt een succesvolle rol te spelen bij het verschaffen van positieve, alternatieve en verbindende boodschappen tegen polariserende en radicaliserende ideeën. Daarnaast krijg je enkele handvaten aangereikt hoe je met sterk gelovige leerlingen, moeilijke thema’s zoals bv. evolutie, in de lessen wetenschappen kan bespreken.

Rudi Audiens, master in de biologie, 35 jaar leerkracht wetenschappen aan het GO! Koninklijk Atheneum Antwerpen, grondlegger en coördinator van het Athena-syntax schoolproject.

In ontmoeting met de ander kom je tegelijkertijd jezelf tegen en, vooral, de ‘vreemde ander’ in jezelf. Wie is deze ‘vreemde ander’? Hoe huist deze in mij? Waar en hoe beïnvloedt deze mij?
Om tot een open dialoog te kunnen komen in diversiteit, is het van groot belang dat je je bewust wordt, wanneer en op welke manier jouw haren overeind gaan staan. Welke culturele en historische bagage draag je mee in jouw rugzak? In deze workshop krijg je een aanzet aangereikt om deze vragen voor jezelf te beantwoorden.

Meike Vroom (Goesthing BV), docent toegepaste psychologie, coördinator van het postgraduaat interculturele hulpverlening aan Thomas More Hogeschool, expert cultuursensitief handelen, begeleider van kwetsbare mensen met een migratie-achtergrond.

Diversiteit, discriminatie, etnische discriminatie, racisme… zijn thema’s die de dag van vandaag sterk aanwezig zijn in de actualiteit. Ook op school komen we hier meer en meer mee in contact. Wil jij je graag meer verdiepen in deze actuele maar soms ook gevoelige thema’s? Wil jij meer verbinden met leerlingen met een verschillende etnische achtergrond? Wil jij diversiteit op een positieve manier inzetten? Dan is deze praktische workshop iets voor jou!

Wat je mag verwachten:

• Je maakt kennis met de terminologie (zoals individuele etnische discriminatie, micro-agressies, de verschillende discriminatievormen, de verschillende discriminatiegronden…).
• Je leeft je in concrete situaties in van leerlingen met een verschillende etnische achtergrond.
• Je leert de copingstrategieën van deze leerlingen herkennen.
• We reflecteren samen over deze boeiende onderwerpen met als doel deze nog beter te begrijpen, de kennis hierover op een positieve manier in te zetten om zo nog meer te verbinden met onze leerlingen.

Yannah Bellens en Charline Op de Beeck, co-auteurs van het eindwerk Interpersoonlijke ethnische discriminatie binnen de opleiding Educatieve Master.