Hoe bouwen aan een kwaliteitsvolle onderwijspraktijk? Inzichten en methoden voor Humane Wetenschappen - Keuzesessies ronde 1 (10:45 - 12:15)

Voor de meeste minimumdoelen die gelden in de derde graad voor domeinvakken in Humane Wetenschappen dient het beheersingsniveau ‘analyseren’ behaald te worden. Maar hoe doe je dat nu eigenlijk? Laat je inspireren door opdrachten en toetsen die Leen hanteert in haar praktijk. Daarenboven vertrekt Leen vaak van de leefwereld van haar leerlingen en de actualiteit, waardoor leerlingen aangeven dat zij de leerstof hierdoor makkelijker onthouden.

Getuigenis uit de praktijk: Leen Hansen en Hanne Aertgeerts zijn leraren in domeinvakken binnen Humane Wetenschappen in het Maris Stella Instituut te Malle.

Binnen het specifieke gedeelte van de studierichting Humane Wetenschappen worden heel wat domeinen behandeld, zoals psychologie, sociologie, kunstbeschouwing en filosofie. In het Atheneum Martinus te Bilzen behoren ook de domeinen geschiedenis en aardrijkskunde tot de vakgroep Humane Wetenschappen. Vanuit al deze domeinen werd een groot vakoverschrijdend project uitgewerkt: ‘Wat maakt van een ‘Bilzenaar’ een Bilzenaar?’ Wil je ook te weten komen hoe al deze domeinen eenvoudig in één project geïntegreerd kunnen worden? Laat je dan inspireren door Caroline!

Getuigenis uit de praktijk: Caroline Roosen is leraar geschiedenis in het Atheneum Martinus te Bilzen.  

Inzetten op het versterken van metacognitieve vaardigheden bij leerlingen is belangrijk in functie van hun vermogen om levenslang te leren en bijgevolg ook om een succesvol studietraject in het hoger onderwijs af te leggen. Het aanleren van metacognitieve vaardigheden is daarenboven gekoppeld aan de vakinhoud die gegeven wordt, en dient dan ook binnen deze vakinhouden aangebracht te worden. Marijke zet hierop sterk in met haar leerlingen, onder meer door het duidelijk stellen van doelen, het voeren van reflectiegesprekken met leerlingen, het actief inzetten op kritisch denken, en aanreiken van schrijfkaders. Daarnaast zet zij sterk in op herhaling van leerinhouden en op activerende, betekenisvolle en taalontwikkelende instructie. Wil je hier graag meer op inzetten? Kom dan zeker luisteren naar Marijke.

Getuigenis uit de praktijk: Marijke Van Vlierberghe en Stijn Verhaeghe zijn leraar in domeinvakken binnen Humane Wetenschappen in het Sint-Jozef-Klein-Seminarie college te Sint-Niklaas.

De richting Humane Wetenschappen is soms nog de laatste optie voor leerlingen om les te volgen binnen de doorstroomfinaliteit in een domeinoverschrijdende richting. Omwille hiervan belanden leerlingen die niet bewust kiezen voor deze richting toch in deze richting. Hoe ga je met deze leerlingen om? Op welke manier neem je hen mee in de richting? Wat met leerlingen die na de Kerstvakantie instromen? In Sint-Ludgardis te Antwerpen is recent besloten om de richting Welzijnswetenschappen in te richten. Welke impact heeft dit op hun werking én levert dit verschillende profielen op in de richting Humane Wetenschappen en Welzijnswetenschappen? Kom meer te weten over hoe Kristien en haar collega’s omgaan met zij-instromers, zowel op school- als op klasniveau.

Getuigenis uit de praktijk: Kristien Verbist is leraar in domeinvakken binnen Humane Wetenschappen in Sint-Ludgardis te Antwerpen.

Het doorlopen van een onderzoekscyclus blijft behouden in de nieuwe minimumdoelen na de hervorming van het secundair onderwijs. In het Instituut Heilig Hart te Kalmthout wordt stapsgewijs vanaf het derde middelbaar tot het zesde middelbaar gewerkt aan deelcompetenties rond onderzoek opdat hun leerlingen in het zesde middelbaar zelfstandig een onderzoekscyclus kunnen doorlopen. Deze wetenschappelijke vorming ondersteunt leerlingen bij hun overstap naar het hoger onderwijs. Koenraad werkte hiervoor een uitdagende eindwerkopdracht uit, met bijhorende instructie- en evaluatiekaders. Laat je inspireren door zijn praktijk en de voorbeelden die hij verzamelde van zijn leerlingen!

Getuigenis uit de praktijk: Koenraad Roelands is leraar filosofie en gedragswetenschappen in het Instituut Heilig Hart te Kalmthout. Eveneens is hij onder meer auteur van het boek ‘Filowijzer: Inspiratiegids voor filosoferen in de klas’.

Om over de specifieke inhoudelijke domeinen gelinkt aan Humane Wetenschappen te komen tot een brede en harmonische vorming, is een afstemming over deze domeinen heen noodzakelijk. In het Atheneum Martinus te Bilzen werden hiervoor leerplanrealisatietabellen opgesteld. Deze stellen leraren in staat om horizontaal een samenhang te zien voor de leerinhouden binnen eenzelfde graad en bijgevolg dwarsverbanden te leggen. Daarnaast werden nog diverse andere tools ontwikkeld (bv. Balanced Scoreboard) die bijdragen tot het gericht maken van keuzes die invloed hebben op de praktijk Humane Wetenschappen (inzetten op leren leren, academisch optimisme). Ook benieuwd naar hoe dit alles tot stand gekomen is? Directeur Ruben Vanrusselt neemt je graag mee in de manier waarop hij aan een positieve cultuur en faciliterende structuur werkt in zijn school!

Getuigenis uit de praktijk: Ruben Vanrusselt is directeur van het Atheneum Martinus te Bilzen. Zijn onderzoeksinteresse situeert zich rond academisch optimisme.