Wat is effectief leesonderwijs? De inzichten uit het project 'Les in lezen' - live online nascholing - Keuzeronde kleuter-, lager en secundair onderwijs (17:45 - 19:00)

Voorlezen is de belangrijkste pijler van het taalonderwijs in de kleuterklas. Tijdens het voorlezen werk je aan verhaalbegrip, woordenschatontwikkeling en beginnende geletterdheid, volgens het wetenschappelijk onderzoek dat we in dit project doornamen. Alleen gaat dat niet vanzelf. Voor deze sessie ging ik op zoek naar goede praktijkvoorbeelden in binnen- en buitenland en breng ik jullie sterke verhalen over hoe zij dat doen. Samen ontdekken we de onderliggende principes die we kunnen vertalen naar de eigen praktijk.

Het onderwijsniveau: kleuteronderwijs

Dr. Helena Taelman is taaldocent in de lerarenopleiding Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs van hogeschool Odisee en gastprofessor aan KULeuven. Binnen het onderzoekscentrum De Taalbouwers doet ze praktijkgericht onderzoek naar taalstimulering in de kleuterklas. Ze blogt over onderzoeksinzichten en innovaties uit het internationale onderzoek op de blog kleutergewijs.

In deze sessie bespreken we enkele hardnekkige misverstanden rond leesdidactiek voor beginnende lezers. Waarom lijkt er bijvoorbeeld sprake te zijn van een ‘motivatie-paradox’? Wat maakt dat lezen op woordniveau belangrijk blijft naast het lezen van teksten? Is je leesonderwijs effectief zonder spelling meteen in de basis mee te nemen? Vlot én vloeiend leren lezen, uiteraard maar kan je leesbegrip uitstellen? En wat bedoelen we met het inbedden in een netwerk van kennis, taal en woorden? Telkens nemen we een vraagstuk onder de loep, maken we de link naar wetenschappelijk onderzoek en bekijken we hoe we die inzichten concreet kunnen toepassen in didactiek en interventie. Zo komen we tot enkele krachtige bouwstenen voor een effectieve leesstart.

Het onderwijsniveau: lager onderwijs

Dr. Astrid Geudens is als onderzoeker taal- en leesdidactiek verbonden aan het Expertisecentrum Zorg en Welzijn van Thomas More. Met haar onderzoek wil ze inzicht geven in factoren die de leesontwikkeling beïnvloeden en bijdragen aan effectief en stimulerend (voorbereidend) taal- en leesonderwijs voor elk kind (bv. fit-voor-lezen.thomasmore.be; lesinlezen.be; www.taaltrajecten.be).

Begrijpend lezen is een actief proces en een complexe vaardigheid. Als lezer moet je immers niet alleen de tekst kunnen lezen, maar moet je ook de woorden, uitdrukkingen en contexten begrijpen. Wat je leest moet je bovendien interpreteren en verbinden met wat je zelf al weet. Daarom liggen ook in de niet-taalvakken in het secundair onderwijs heel wat kansen verscholen om in te zetten op begrijpend lezen. In deze sessie gaan we na welke mogelijkheden leraren hebben om het vliegwiel van woordenschat, achtergrondkennis en leesvaardigheid bij hun leerlingen aan te zwengelen.

Het onderwijsniveau: secundair onderwijs

Michiel Wils is opleider en onderzoeker aan het Experticecentrum voor Effectief Leren van de Thomas More Hogeschool. Daarvoor was hij leraar Frans, Engels en Nederlands in de tweede en derde graad van het secundair onderwijs. Vanuit zijn ervaring als taalleraar probeert hij steeds de brug te maken tussen wetenschappelijk onderzoek en de klaspraktijk.