Dag van de socio-emotionele leerlingbegeleiding in het s.o. 2019 - Keuzesessie reeks 1 (09:15 - 10:35)

Het nieuwe ondersteuningsmodel maakt zorg op school flexibeler. Het vertrekpunt voor ondersteuning is de concrete zorgnood van een leerling. De onderwijsbehoeften van de leerling zijn altijd het vertrekpunt: wat heeft dit kind nodig om te leren? En wat heeft de leraar nodig om dit kind te begeleiden zodat het tot leren komt? Hoe werken we als netwerk samen om ondersteuning op maat te verwezenlijken?

Het decreet leerlingbegeleiding (september 2018) zegt:

• Elke leerling heeft recht op een kwaliteitsvolle leerlingbegeleiding.
• Elke school streeft naar een geïntegreerd beleid op leerlingbegeleiding ,d.w.z. elke leraar heeft een verantwoordelijkheid op vlak van leerlingbegeleiding. Een leraar is de spilfiguur voor begeleiding van leerlingen in zijn klas.
• Hij kan daarbij ondersteund worden door de zorg-; GOK- of leerlingenbegeleider (intern). Daarnaast wordt de school ondersteund door externe organisaties.

In het kader van dit nieuwe decreet zal de rol van de verschillende partners binnen het zorgcontinuüm worden toegelicht. Pedagogische begeleiding – CLB – Ondersteuningsnetwerk zullen op een bevattelijke manier hun rol en de samenhang in het zorgverhaal schetsen. Concrete casussen zullen vervolgens als voorbeeld worden gebruikt om de dialoog met de deelnemers te stofferen.  Wij richten ons hierbij vooral naar leerlingenbegeleiders, zorgcoördinatoren en directies.

Hans Schoofs, Pedagogisch begeleider Katholiek Onderwijs Vlaanderen, regio Antwerpen (schoolbegeleider s.o. en buso).
Stefaan Jonniaux, coördinator inhoudelijke ondersteuning en pedagogisch begeleider bij Vrij CLB Netwerk.
Kathy Delfante, ondersteuningsnetwerk Antwerpen Onaplus.

Kinderen en jongeren hebben vaak heel wat vragen rond relaties en seksualiteit. Maar hoe ga je hier als leerkracht of leerlingbegeleider mee aan de slag? In deze sessie bespreken we enkele tips voor jou als begeleider om met je klas aan de slag te gaan rond relaties en seksualiteit. We staan ook stil bij welke lesinhouden passen op welke leeftijd, en bij enkele interessante materialen die je kan gebruiken om met jongeren aan de slag te gaan.

Tara De Laet, orthopedagoog en seksuoloog. Vanuit haar achtergrond als orthopedagoog en leerkracht-in-opleiding deed ze ervaring op in de onderwijssector. Als educatief medewerker deskundigheidsbevordering bij Sensoa geeft ze vorming aan intermediairen van jongeren over relationele en seksuele vorming.

In deze inleefsessie over spraak- en/of taalontwikkelingsstoornissen ervaar je zelf (als leerkracht, als leerlingbegeleider, …) hoe het is om een spraak- en/of taalontwikkelingsstoornis (STOS) te hebben en leer je hoe je kinderen en jongeren met STOS kan ondersteunen. Een absolute aanrader voor iedereen die wil bijleren over taalproblemen.

Helena Heymans, logopediste, gespecialiseerd in het ondersteunen van kinderen en jongeren met ASS, spraak- en taalontwikkelingsstoornissen, gedragsproblemen, leerstoornissen, sociale en emotionele problemen. Werkzaam in het secundair buitengewoon onderwijs KOCA Secundair en nascholer rond spraak- en taalontwikkelingsstoornissen in het intern vormingsaanbod van KOCA vzw. 

De term “feedback” is in 2019 bekend voor alle leerkrachten. Maar wat betekent die term in de praktijk? Hoe moeilijk of gemakkelijk vinden we het om feedback te geven en/of te ontvangen? We bekijken het door de bril van de Growth/Fixed mindset (Carol Dweck). We werken interactief met voorbeelden aangebracht zowel door de trainer als door de deelnemers.

Kathy Douchar, zelfstandig trainer/coach, Germanist, voormalig leerkracht Engels/gesprekstechnieken, trainer Leefsleutels, voormalig directeur Leonardo Lyceum Pestalozzi.

Deze workshop geeft vooral vanuit de krachtlijnen van het M-decreet en het VN-verdrag inzake personen met een handicap een visie op inclusie weer. We nemen ook het decreet leerlingenbegeleiding mee en geven zo tips en tricks om een brede basiszorg te implementeren. Hierrond gaan we zeer actief en interactief aan de slag. We geven aan wat een brede basiszorg op klasniveau kan betekenen en dit steeds met het oog op de haalbaarheid voor leerkrachten. Dit doen we door in te zetten of effectieve, maar zeer beperkte initiatieven. De lezing wordt doorspekt met praktijkvoorbeelden hoe scholen aan de slag gaan om een brede basiszorg te implementeren.

Youri Vande Sande, werkte als leerkracht PAV, GOK-coördinator en leerlingenbegeleider 14 jaar in een school voor secundair onderwijs. Maakte 5 jaar geleden de overstap naar de pedagogische begeleidingsdienst van het Provinciaal Onderwijs Vlaanderen. Vanuit zijn job als pedagogisch adviseur in het begeleiden van scholen in het inclusiever denken en handelen, deelt hij graag expertise en ervaringen. Was de drijvende kracht achter de prioritaire nascholing Expeditie M in het secundair onderwijs.

“Dus leerlingenbegeleiding wordt een verplichting voor secundaire scholen? Maar wij doen al jaren aan leerlingenbegeleiding!” In verschillende leraarskamers was deze reactie te horen na de goedkeuring van het decreet leerlingenbegeleiding. Al vroegen directies en leerlingenbegeleiders zich tegelijkertijd af: “Wat verandert het decreet voor onze school? Beantwoordt ons beleid nu al aan de nieuwe regelgeving?”

Joost Laeremans gaat in op de gevolgen van het decreet leerlingenbegeleiding. Hij schetst de contouren van het decreet en heeft daarbij aandacht voor de rol van school, CLB en pedagogische begeleidingsdienst en de wijze waarop de inspectie hiermee omgaat. Het decreet roept in scholen ook andere vragen op (deontologie leerlingenbegeleider, rol leerlingenbegeleider in de klassenraad …). Tijdens de sessie is er voldoende ruimte voor vraagstelling om dit aan bod te laten komen.

Joost Laeremans, stafmedewerker Dienst Lerenden, Katholiek Onderwijs Vlaanderen, opleiding Onderwijskunde.

Heel wat scholen werken rond tabak, alcohol, andere drugs, gamen en gokken: een deelname aan de leerlingenbevraging, een vorming voor leerkrachten, lespakketten voor de leerlingen, een werkgroep die een Drugbeleid Op School (DOS) uitwerkt… Er zijn dan ook tal van mogelijkheden om te werken rond drugpreventie in het secundair onderwijs. In dialoog belichten we ieders rol met de daaraan verbonden uitdagingen en knelpunten.

Tijdens de sessie kunnen volgende vragen aan bod komen:

• Wat is een drugbeleid op school?
• Hoe kan ik een beeld krijgen van het druggebruik op school?
• Hoe integreer je vroeginterventie in je hulpaanbod?
• Hoe kan een school niet-gemotiveerde jongeren doorverwijzen?
• Wanneer betrek je de ouders?
• Wat zijn werkpunten?
• …

Mariska Vaes van het team verslavingspreventie van CGG Vagga. Dit team ondersteunt organisaties en lokale besturen in het omgaan met alcohol en andere drugs, gokken, gamen en digitale media, zoals het coachen van scholen in het uitwerken van een drugbeleid op school (DOS).

Jadey Van Broeck maakt deel uit van het team Vroeginterventie dat is ingebed in het Jongeren-en jongvolwassenteam van CGG Vagga. Dit project richt zich naar jongeren die  risicovol of beginnend problematisch alcohol of andere drugs gebruiken. Het betreft een kortdurend motivationeel traject dat eveneens toegankelijk is voor jongeren die overmatig gamen en gokken.

Wat moeten scholen weten over helpen bij verlies en verdriet en meer specifiek over verlies door zelfdoding. Wat kan men doen ter preventie?

Manu Keirse, Emeritus hoogleraar aan de Faculteit Geneeskunde KU Leuven, master in de klinische psychologie, doctor in de geneeskunde.

Ursulinen Mechelen werd bij aanvang van de Week tegen pesten in 2019 uitgeroepen tot hoofdwinnaar van de ‘Pesten, dat kan niet’-prijs, uitgereikt door Tumult vzw en Gie Deboutte van netwerk Kies kleur tegen pesten. Je krijgt een uiteenzetting van de sterke punten die de jury overtuigden dat de school inzet op een warm, en verbindend schoolklimaat met extra aandacht voor het leren omgaan met diversiteit in multidiverse schoolomgeving. Werken rond pestpreventie en -actieplannen start vanuit een schoolvisie, die via methoden uit oplossingsgericht en reflectief werken wordt omgezet tot concrete acties die gedragen worden door een schoolteam. Je komt meer te weten over de werking van een sterk uitgebouwd zorgbeleid, leerlingenraad, participatie van leerlingen, ouders en leraren bij de schoolwerking, vertrouwensleerlingen, Meet Mix Match, de babbelboom en anti-pest-cybercoach.

Liesbet Sourbron, leraar TSO/BSO, leerlingbegeleider en zorgcoördinator bij Ursulinen Mechelen. Opleidingen klinisch psycholoog optie volwassenen, Hergo-coördinator en postgraduaat forensische diagnostiek en counseling. Zij is tevens navormer over herstelgericht werken op scholen.