TRAJECT: Start to lesson study - Samen de klaspraktijk voor leerlingen verbeteren - live online nascholing

Wil jij jouw onderwijs nog beter afstemmen op je leerlingen? Wil je samen met jouw collega’s aan de slag als onderzoeker in de eigen klaspraktijk? Bekijk lesgeven eens door een andere bril en start met Lesson Study. Lesson Study is een methode voor zelf-professionalisering, waarbij je in een team van twee leraren een kleinschalig onderzoek opzet in je klas. Je vertrekt vanuit een concrete onderzoeksvraag en ontwerpt samen een onderzoeksles om de klaspraktijk voor (een groep) leerlingen te verbeteren. Je verzamelt data bij je leerlingen en kijkt zo na of het vooropgestelde doel bereikt is.

Programma

Gedurende dit traject worden teams van twee leraren door een ervaren procesbegeleider ondersteund bij het doorlopen van één Lesson Study. Dit traject bestaat enerzijds uit drie plenaire sessies, waarin de nodige informatie en tools worden gegeven voor het doorlopen van een Lesson Study. Je krijgt eveneens een aantal inhoudelijke aangrijpingspunten hiertoe. Anderzijds volgt de procesbegeleider het doorlopen van een Lesson Study in de klaspraktijk tussentijds nauw op via opdrachten die bij elke Lesson Study fase horen. De procesbegeleider geeft teamspecifieke procesgerichte feedback op cruciale momenten in een Lesson Study. De begeleiding situeert zich voornamelijk op het doorlopen van het proces; de inhoudelijke sturing blijft zeer beperkt opdat het eigenaarschap van de Lesson Study bij de teams blijft liggen.

De plenaire sessies en tussentijdse feedback dienen als leidraad bij het implementeren van één Lesson Study in de eigen klaspraktijk van de teams in de periode oktober – december.

Programma plenaire sessie 1 – woensdag 16 september 2020

We lichten in vogelvlucht een Lesson Study toe en zoomen in op de onderzoeksvaardigheden bij een Lesson Study:

• Opstellen onderzoeksvraag
• Interviewen
• Observeren

Programma plenaire sessie 2 – dinsdag 6 oktober 2020

We geven de nodige inhoudelijke aangrijpingspunten voor de start van een Lesson Study.

Twee opties (voorlopige opdeling – indien gelijkaardige vragen komen rond een derde thema dan overwegen we om een derde optie in te richten):

• Differentiatie in het algemeen – traject met korting
• Differentiatie in functie van het lesgeven aan cognitief begaafde leerlingen

We baseren ons hierbij op inzichten uit recent wetenschappelijk onderzoek, o.a. project TALENT en Potential.

Programma plenaire sessie 3 – donderdag 10 december 2020 in de namiddag

We staan stil bij de doorlopen Lesson Study: deelnemers delen hun ervaringen en de procesbegeleider biedt relevante kadering. De teams delen hun opgedane kennis met elkaar en teams denken na over hoe deze kennis verder te verspreiden. De teams formuleren aandachtspunten voor het doorlopen van een volgende Lesson Study.

Doelstellingen

• Je hebt zicht op het proces dat je moet doorlopen bij een Lesson Study.
• Je stelt een onderzoeksvraag op die je samen met je collega in de praktijk gaat beantwoorden volgens de methode en met de tools van Lesson Study.
• Je ontwikkelt reflectievaardigheden.
• Je deelt je kennis en ervaringen met je collega en de andere cursisten.

Doelgroep

Twee leraren schrijven als team in voor dit nascholingstraject. Een Lesson Study-team bestaat uit twee leraren binnen het lager of secundair onderwijs. Binnen het lager onderwijs geven deze twee leraren les in parallelklassen of binnen opeenvolgende jaren. Een team uit het lager onderwijs kan bijvoorbeeld bestaan uit twee leraren die beiden lesgeven aan het derde leerjaar; een team kan bijvoorbeeld ook bestaan uit een leraar die lesgeeft in het vierde leerjaar en een leraar die lesgeeft in het vijfde leerjaar. Binnen het secundair onderwijs geven de twee leraren les in hetzelfde vakdomein in klassen van hetzelfde jaar of binnen eenzelfde graad. Een team kan bijvoorbeeld bestaan uit twee leraren wiskunde die beide lesgeven in het eerste jaar; een team kan bijvoorbeeld ook bestaan uit een leraar wiskunde die lesgeeft in het eerste jaar secundair onderwijs en een leraar wiskunde die lesgeeft in het tweede jaar secundair onderwijs.

De leraren zijn bereid om hun onderwijstijd flexibel in te plannen in functie van de Lesson Study en krijgen hiertoe de nodige ruimte vanuit de schooldirectie.

Geen voorkennis vereist.

Begeleiding

Kathleen Bodvin is verbonden aan de Antwerp School of Education, Universiteit Antwerpen. Haar onderzoeksinteresse situeert zich binnen onderwijsprofessionalisering in functie van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften.

Praktisch

Deze nascholing vindt plaats via afstandsonderwijs.

Prijs nascholing (inclusief Lesson Study handboek 22,50 euro): 513 euro voor een team van 2 leraren.

Eenmalige korting via cofinanciering Antwerp School of Education (inclusief Lesson Study handboek): 413 euro voor een team van 2 leraren. In totaal kunnen 8 teams deelnemen met korting. De eerste acht teams die zich aanmelden én voldoen aan de randvoorwaarden kunnen aan dit verminderd tarief deelnemen. Maximum 2 teams vanuit eenzelfde school kunnen deelnemen met korting. In de mate van het mogelijke wordt een student uit de Educatieve Master gekoppeld aan een team uit het secundair onderwijs dat inschrijft met korting. Deze student kan het team ondersteunen bij de concrete uitvoering van de Lesson Study fasen. Ben je geïnteresseerd? Schrijf je dan voorlopig in. Het volstaat dat 1 persoon van het team zich inschrijft en bij het vak 'opmerking' de naam noteert van zijn/haar teamgenoot. Mail de naam en contactgegevens van je teamgenoot naar carolyn.smout@uantwerpen.be. Het moment van inschrijven bepaalt de volgorde waarin teams in aanmerking komen voor het traject met korting. Je team wordt uitgenodigd voor een intake gesprek, waarin randvoorwaarden bij een Lesson Study besproken worden. Na een positief intake gesprek is je inschrijving definitief. Bij een minimum van 8 teams van eenzelfde school kan je de plenaire sessies inrichten als teamgerichte nascholing op je school zelf.

Verwachte voorbereiding door deelnemer

Elke sessie dient voorbereid te worden door het bekijken van kennisclips en/of het maken van opdrachten die vooral bedoeld zijn als preteaching. Zo is er tijdens de plenaire sessies voldoende tijd over voor inoefenen en vragen.