Help! Een moeilijke klasgroep in het lager onderwijs

Deze nascholing werd eerder aangeboden onder de titel Een positief klasklimaat, het hele jaar door.

Leerkrachten signaleren vaak dat een groep leerlingen hen “ontglipt”. En dan zijn er een aantal typische valkuilen waarin ze trappen:

• meer en meer zelf de touwtjes in handen nemen;
• interactie tussen leerlingen zoveel mogelijk vermijden;
• de invloed van leiders proberen in te perken.

Dit heeft niet altijd zo’n goed resultaat tot gevolg!

In deze nascholing gaan we uit van een aantal groepswetten. We bekijken hoe deze de sfeer in een klas bepalen en hoe we inzicht in deze groepswetten als leerkracht kunnen gebruiken om de klassfeer te sturen naar een aangenamer leer- en leefklimaat.

Programma

Dit zijn de thema’s die aan bod komen:

• beschrijving groepswetten en herkenning in eigen klasgroepen: fasen in groepsvorming, groepshiërarchie en ongeschreven regels, evolutie naar een positief of negatief groepsklimaat;
• tien bouwstenen voor een positief klasklimaat: hoe meer aandacht je hiervoor hebt in je lesgeven, hoe groter de kans dat het goed loopt in je klassen! Kort overzicht;
• het ombuigen van een negatief groepsproces: valkuilen en hoe ze te voorkomen;
• van negatieve naar positieve controle: versterken van wat (een beetje) goed loopt;
• de groep mee verantwoordelijk maken voor het klimaat: klasgesprekken constructief inzetten, kennismaken met de methode WAWW;
• verhogen van de sociale veiligheid in de groep;
• aandacht voor leerlingen die uit de boot vallen en kliekjesvorming in een groep en voor het ombuigen van pestgedrag;
• het vermijden van een machtsstrijd met een groep: omgaan met een negatief dominante leider, omgaan met een klas met een uitgesproken negatief, vijandig groepsklimaat;
• alléén lukt het niet: hoe werkt je als team samen om de sfeer in een klas te verbeteren? Wanneer en hoe betrek je ouders?

Werkwijze
Korte theoretische kadering en toepassingen wisselen elkaar af. Deelne(e)m(st)ers worden uitgenodigd om actief aan de slag te gaan met de aangeboden inzichten via casusbespreking en korte reflectieopdrachten.

Doelstellingen

Op het einde van deze nascholing:

• heb je inzicht in een aantal groepsdynamische principes en kan je ze herkennen in je eigen klasgroep;
• beschik je over een aantal interventiestrategieën om een klasgroep, waarin de sfeer negatief is, positief te beïnvloeden;
• heb je een beter zicht op je eigen invloed op een klasgroep en kan je deze invloed als dat nodig is bijsturen.

Doelgroep

Leerkrachten en zorgcoördinatoren lager onderwijs (niet voor kleuteronderwijs). Ook geschikt voor leerkrachten BuLO, uitgezonderd type 2.

Begeleiding

Hilde Leonard, zelfstandig nascholer, gespecialiseerd in omgaan mét en voorkomen vàn allerlei vormen van 'moeilijk' gedrag van kinderen en jongeren en het versterken van sociale vaardigheden.